SÖZCÜKLERDE ANLAM ÖZELLİKLERİ

SÖZCÜKLERDE
ANLAM ÖZELLİKLERİ




1. GERÇEK ANLAM
2. MECAZ ANLAM
3. ÇOK ANLAMLILIK
4. SOMUT VE SOYUT ANLAM
5. GENEL VE ÖZEL ANLAMLILIK
6. SÖZCÜKLER ARASI İLİŞKİLER
7. İKİLEMELER
8. YANSIMALAR




Muhammet Özcan




1. Aşağıdaki sözcüklerle anlam ilişkisi yönünden üçlü bir grup oluşturulduğunda hangisi dışta kalır?

A) Arı – saf B) Temiz – kirli
C) Al – kırmızı D) Alan – meydan



2. Hangi cümlede eş sesli sözcük kullanılmamıştır?

A) Ana gibi yar olmaz.
B) Yaş üzümün kilosu kaç lira?
C) Bağınız çok bakımsız kalmış.
D) Dertlerimle seni üzmek istemem.

3. “Döküyor en içten, en özden bildiklerini.” dizesinde geçen “dökmek” sözcüğü yerine hangisi kullanılamaz?

A) Öğretmek B) Yaymak C) Saklamak D) Vermek



4. Hangi seçenekte karşıt anlamlı sözcükler kullanılmamıştır?
A) Kolay olacak işi zora soktun
B) Karnesinde zayıf olmayanlar mutluluk içindeyken, o kederliydi
C) Onun geride kalması bizim ileri gitmemize engel oldu.
D) Gözü doymaz insanlara aynı zamanda aç gözlü insan da denir.
5. Sudan bir nedenden dolayı işimizi yapmadı.” cümlesinde geçen
“sudan” sözcüğünün yerine aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

A) Yersiz B) Önemsiz C) Gereksiz D) Gerçekçi


S.A.Ö(6.Sınıf) 1-5
6. “Ara sıra kahveye gider.” cümlesinde, altı çizili sözcüğün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A) Arkadaşlarımla sık sık buluşurum.
B) Kardeşim düşe kalka yürümeyi öğrendi.
C) Havalar yavaş yavaş ısınıyor.
D) Ona zaman zaman öğüt veririm.



7. Hangi cümleye “güç” sözcüğü yerine “zor” sözcüğünü getirirsek cümlenin anlamı değişmez?
A) Yel değirmeni, rüzgar gücüyle çalışır.
B) Güç işler, bizi hayata karşı dayanıklı yapar.
C) Gücümüzü iyilik yapmak için kullanmak, asil bir davranıştır.
D) Yelkenli, akıntının gücüne karşı koyamadı.


8. Hangi cümlede “eş anlamlı” sözcükler bir arada kullanılmıştır?

A) Gecenin ilerlemiş saatinde eve döndü.
B) Öykülerinizin arasından ikisini beğendim.
C) Uygar kişi, medeni davranışlarda bulunur.
D) Yeni yol dün trafiğe açıldı.



9. Hangi cümlede “bulmak” sözcüğü,“yitirilen bir şeyi elde etmek”
anlamındadır?

A) Amerika’yı Kristof Kolomb buldu.
B) Dün yitirdiğim cüzdanı buldum.
C) Hastayı iyi buldum.
D) O işten kazancı milyarları buldu.


10. Hangi cümledeki altı çizili sözcük “mecaz” anlamda kullanılmıştır?

A) Kapıya iki kat boya vurdum.
B) Burada zengin maden yatakları var.
C) Derin hayallere daldı.
D) Ben yalnız milli takımı tutarım

S.A.Ö(6.Sınıf) 6-10


1. Sizi buralarda pek seyrek görüyorum.
2. Başarı grafiği yıldan yıla artıyor.
3. Onunla kırk yılda bir, İzmir’e gittiğimde görüşürüz.
4. Bu akrabamı yıllardan beri görmemiştim.
11. Yukarıda numaralandırılmış cümlelerin hangilerinde, altı çizili sözler anlamca birbirine yakındır?

A) 1. ve 2. B) 1. ve 3. C) 2. ve 3. D) 2. ve 4.


12. “Çekmek” sözcüğü hangi cümlede “sürmek” anlamında kullanılmıştır?

A) Aldıkları kamyonla kum çekiyorlar.
B) Duvara bir kat daha boya çektik.
C) Polis, hırsızı sorguya çekti.
D) Yaş odun ağır çeker.

13. “Derin” sözcüğü hangi cümlede “mecaz” anlamıyla kullanılmıştır?

A) Babasına derin bir saygı duyardı.
B) Yüzünde derin bir yara izi var.
C) Kuyu çok derin, düşersin.
D) Derin havuzda yüzmek isterim.



14. Hangi cümlede “karşıt” anlamlı sözcükler birlikte kullanılmamıştır?

A) Dosta, düşmana karşı başarılı olmalıyım.
B) Ak saçlı adamın elinde, beyaz bir mendil vardı.
C) Gördüklerim düş mü, gerçek mi anlayamadım.
D) Kardeşim, aşağı yukarı senin boyunda sayılır.



15. ”Diş” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “mecaz” anlamda kullanılmıştır?

A) Diş doktoruna uğramanı söylemiştim.
B) Rakibiniz dişli birine benziyor.
C) Hırsından dişlerini sıkmaya başladı.
D) Yine diş ağrılarım başladı.

S.A.Ö(6.Sınıf) 11-15


16. “Ha” sözcüğü, hangi cümleye “neredeyse” anlamı katmıştır?
A) Vur ha vur, halının tozu bitmiyor ki!
B) Vapur ha kaçtı ha kaçacak!
C) Sakın ha, öyle şey yapma!
D) Ha şunu bileydin be çocuk!


17. Hangi cümlede “karşıt” anlamlı sözcüklerden oluşan ikileme kullanılmıştır?

A) Öğrenciler kılık kıyafetine dikkat etmelidirler.
B) Böyle ileri geri konuşma, herkesi gücendiriyorsun.
C) Çocuktan ses seda çıkmadı.
D) Koşa koşa geldim, derse zor yetiştim.



18. Hangi cümlede “bağlı” sözcüğü “ilgili” anlamındadır?

A) Katırlar kazıklara bağlıymış.
B) Böyle bağlı ayakkabıları hiç sevmiyorum.
C) Çiçeklerin açması havalara bağlı.
D) Ellerin bağlı karşımda dikilme.


19. “Kaçak” sözcüğü hangi cümlede farklı anlamda kullanılmıştır?
A) Jandarmalar kaçağı yakaladılar.
B) Kaçak sığınacak bir yer arıyordu.
C) Elektrik kaçakları çok tehlikelidir.
D) Hapishane kaçağı ilk günü gizlenerek geçirdi.


20. Hangi cümlede “zıt” anlamlı sözcükler birlikte kullanılmıştır?
A) Böylesine ayrıntılı bir konu kabataslak ayrıntılı anlatılmaz.
B) Diktiğimiz fidanlar susuzluktan kurudu
C) Okula giderken gerekli her şeyi çantana koymalısın.
D) Bu pislik içinde ne işiniz var?

S.A.Ö(6.Sınıf) 16-20

21. “Çözmek” sözcüğü, hangi cümlede “bağlanmak” sözcüğünün karşıtı olarak kullanılmıştır?
A) Uğraşa uğraşa bulmacayı çözdü.
B) Esen lodos buzları çözdü.
C) Atın ayağındaki ipleri çözdü.
D) Üst geçitler trafik sorununu çözdü.



22. “Sıyırmak” mastarı, hangi cümlede farklı anlamda kullanılmıştır?

A) Masadaki yemek kalıntılarını sıyırdım.
B) Sıralardaki boyaları sıyırdık.
C) Yerdeki çimento kalıntılarını sıyırdık
D) Bu defa da ceza almadan sıyırdık.


23. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “mecazlı” bir anlatım yoktur?

A) Hep kafasına koyduğunu yapar.
B) Elbisesi kirlenecek diye aklı çıktı.
C) Ateşin üzerindeki kahve köpürdü.
D) Aceleden elim ayağım dolaştı.

24. Hangi cümlede “bakmak” sözcüğü, “aramak” anlamındadır?
A) Evimize babam bakıyor.
B) Kalemini kaybetti, ona bakıyor.
C) Karşıdan gelen arkadaşına bakıyor.
D) Doktor, hastaya bakıyor.



25. Altı çizili sözcüklerin hangisinin “sesteş”i yoktur?

A) Güz dönemini çok severim.
B) Yaz aylarında turizm daha canlıdır.
C) Sabah kahvaltısında çay verildi.
D) Sellerin sürüklediği mil yolları kapattı.

S.A.Ö(6.Sınıf) 21-25


26. “Bir itişip kakışma,....... bağrışmalar oldu.” cümlesinde boş bırakılan yere, hangisi getirilemez?
A) Gereksiz B) Yersiz C) Sessiz D) Lüzumsuz



27. Hangi cümlede “eş sesli” sözcük kullanılmıştır?

A) Küçük köpek, kulübesinin içinde kemiğini yiyordu.
B) Küçük çırağın omuzlarındaki yük zorlaşıyordu.
C) Ustası: “Şu hamuru çabuk kar.” diye bağırdı.
D) Çiçekler, bütün kış hüzün türküsünü söylediler.



28. “ Eğer sınıfını geçemezsen yandın!” cümlesindeki, “yanmak” sözcüğü, aşağıdaki hangi cümlede aynı anlamda kullanılmıştır?
A) Her yıl bu yörede binlerce dönüm orman yanar.
B) Eğer yakalanırsak yandık!
C) Bu saatlerde şehrin tüm ışıkları yanmalıdır.
D) Bu ev geçen ay yandı.



29. “Satmak” sözcüğü hangi cümlede farklı anlamda kullanılmıştır?
A) Neden sattınız beni?
B) Babam arabasını sattı.
C) Pazarda neler satıyorsunuz
D) Bütün sebzeleri iki saatte sattı.


30. Hangi cümledeki “iş” sözcüğü, “meslek” anlamında kullanılmıştır?

A) Yarın sizinle gelemem; işim var.
B) Ben öğretmenim; sizin işiniz nedir?
C) İş zamanında eğlence olmaz.
D) Yağmur işimizi bozdu.


S.A.Ö(6.Sınıf) 26-30


31. “Kaynak” sözcüğü hangi cümlede: “Elimizde bulunan kitapla sizlere bir kaynak vermeye çalıştım.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır?

A) Suyun gözü demek, ırmağın kaynağı demektir.
B) Kaynağa ulaşmak için tepenin sonuna çıktım.
C) Bu konuda başvurmadığım kaynak kalmadı.
D) Dikkat et su çok kaynak!


32. Hangi cümlede“eski” sözcüğü, “yürürlükte olmayan, geçerliliğini yitirmiş.” anlamındadır?

A) Eski ayakkabılarını atmaya kıyamıyorum.
B) Eski okulunu özlüyordu.
C) Eski yönetmelikte bu kural yoktu.
D) Eski bir film izlemişlerdi.


33. Hangi cümlede altı çizili sözcük “gerçek” anlamda kullanılmıştır?

A) Önce çiseleyen yağmur, birden coştu.
B) Bana karşı çok ince davrandı.
C) Bodur ağaç topluluğu; makidir.
D) Onun saygısızlığı karşısında dayanamayıp parladı.


34. “Boş” sözcüğü hangi cümlede “gerçek” anlamında kullanılmıştır?

A) Bu kadar zaman boş mu gezdin?
B) Boş evi temizlemek kolay oldu.
C) Bu boş düşünceleri artık bırakmalısın.
D) Birden boş bulunup söyledim.



35. “Perde” sözcüğü hangi cümlede ”mecaz” anlamıyla kullanılmıştır?

A) Çocuklar karagöz perdesinin aydınlanmasını bekliyor.
B) Oyunun birinci perdesi başladı.
C) Bu olaydan sonra gözümdeki perde kalktı.
D) Eliyle diktiği perdeleri taktı.


S.A.Ö (6.Sınıf) 31-35


36. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “göz” sözcüğü diğerlerinden farklı anlamda kullanılmıştır?

A) Kalemim çantamın gözündeydi.
B) Masanın gözünü açtım.
C) Annemin gözüne çöp kaçtı.
D) Dolaptaki gözü tıka basa doldurdum.
37. “Bazen insan içine çıkmak istemem.” cümlesinde altı çizili sözcüğün kattığı anlam aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A) Çocuklar ara sıra kendi aralarında tartışırlar.
B) Yemek hemen hemen oldu sayılır.
C) Gün olur alır başımı giderim.
D) Bu günlerde insanlar pek anlaşamıyor.


38. “Sinmek” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “saklanmak” anlamında kullanılmıştır?

A) Yemek kokusu tüm odaya sindi.
B) Bu kötü huy senin kanına sinmiş.
C) Bir köşeye sinip herkesin gitmesini bekledi.
D) Yapılan iş içime sinmedi.

39. “Yazları genellikle denize girer.” cümlesine, altı çizili sözcüğün kattığı anlam, aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A) Yatağını çoğu zaman kendisi toplar.
B) Sen, arada sırada uğra bana.
C) Bazen şiir yazar, bazen öykü.
D) Haberi soğukkanlılıkla karşıladı.


40. “Tartmak” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde “mecaz” anlamıyla kullanılmıştır?

A) İhtiyar bakkal peyniri dikkatlice tarttı.
B) Satıcı, üzümü tartmaya gerek görmedi.
C) Karpuzu, eliyle şöyle bir tarttı.
D) Karşısındakini önce sözleriyle tarttı.
S.A.Ö (6.Sınıf) 36-40


41. “Şimdi gelip geçenden zerre kadar korkmuyor.” cümlesindeki
“zerre kadar” sözcük grubu yerine hangi sözcüğü kullanabiliriz?

A) Çok B) Pek C) Az D) Hiç



42. Aşağıdaki hangi cümlede “rahat” sözcüğü “aldırmaz, gamsız”
anlamında kullanılmıştır?

A) İnsanın rahatını kaçırmayın.
B) Size rahat edeceğinizi söylemiştim.
C) Ne kadar rahat bir insansın.
D) Bir saatte rahat varırız.


43. “Katı” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “gerçek” anlamıyla kullanılmıştır?

A) Tanıdığım en katı yürekli insandır o.
B) Babası Ali’ye çok katı davranıyor.
C) Yağ çok katı; ekmeğime süremiyorum.
D) İşinde çok katı prensipleri var.


Su akar güldür güldür,
Mendilim dolu güldür,
Yeri göğü yaratan,
Bir gün beni de güldürür.

44. Bu dörtlükte geçen “güldür” sözcükleri için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A) Eş anlamlı sözcüklerdir. B) Yakın anlamlı sözcüklerdir.
C) Eş sesli sözcüklerdir. D) Karşıt anlamlı sözcüklerdir.

45. “Çatlamak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerden hangisinde “mecaz” anlamda kullanılmıştır?

A) Öndeki cam çatladı. B) Kıskançlıktan çatladı.
C) Susuzluktan dudakları çatladı. D) Soğuktan elleri çatladı.


S.A.Ö (6.Sınıf) 41-45


46. “Koyu” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “mecaz” anlamıyla kullanılmamıştır?

A) Koyu bir Fenerbahçe taraftarıdır.
B) Arkadaşlarıyla koyu bir sohbete dalmıştı.
C) Koyu kırmızı bir kazak giymişti.
D) Onu koyu bir sanatsever olarak tanırım.


1. Gül güzel kokulu bir çiçektir.
2. Daima neşeli ol, gül.

47. Yukarıdaki cümlelerdeki “gül” sözcükleri arasında nasıl bir ilişki vardır?

A) Eş anlamlılık B) Eş seslilik
C) Yakın anlamlılık D) Gerçek – mecaz



48. Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde “bağlamak” sözcüğü “gerçek” anlamıyla kullanılmıştır?

A) Yeni gelen öğretmen, öğrencileri kendisine bağladı.
B) Bu davranışınız, beni size bağladı.
C) Babam bütün ümitlerini bu mektuba bağladı.
D) Mavi çizgili atkısını boynuna bağladı.


49. “Dokunmak” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde “karıştırmak”
anlamında kullanılmıştır?

A) Fazla şeker yemek size dokunur.
B) Masadaki kitaplara dokunmayın.
C) Onun hali bana çok dokundu.
D) Geçerken saçları yüzüme dokundu.



50. “Serin” sözcüğü hangi cümlede “farklı” anlamda kullanılmıştır?

A) Bu halıyı odaya serin. B) Irmağın suyu çok serin
C) Masanın üzerine örtüyü serin D) Konuklara temiz çarşaf serin.

S.A.Ö (6.Sınıf) 46-50


51. “Çıkarmak” sözcüğü hangi cümlede “ikram etmek” anlamında kullanılmıştır?

A) Kaçak işçileri ülkeden çıkardılar.
B) Annem, babama olan öfkesini benden çıkardı.
C) Bilet satarak ekmek parasını çıkarıyor.
D) Konuklara pasta ile meyve suyu çıkardı.



“Elini sıcak sudan soğuk suya sokturmam ben gelinimin.” diye karşılık verdi kayınpeder.
“Aranır, aranır” demiş Hoca,
El elin eşeğini böyle arar.

52. Yukarıdaki örneklerde “el” sözcükleri anlam yönünden nasıl bir ilişki içindedir?

A) Eş sesli B) Karşıt anlamlı
C) Eş anlamlı D) Terim anlamlı

53. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “sarmak” sözcüğü “mecaz” anlamlıdır?

A) Atkısını boynuna iyice sardı.
B) Okuduğu roman onu iyice sarmıştı.
C) Sarmaşıklar okulu boydan boya sardı.
D) Kazak örmek için yün sardı.



54. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bitmek” sözcüğü “çok yorulmak” anlamında kullanılmıştır?

A) Oldu, oldu ama ben de bittim.
B) Vitrindeki o giysiyi görünce bittim.
C) Parasının bittiğini telefonla bildirdi.
D) Bir maç daha bitmiş, taraftar dağılmıştı.



55. “Yakmak” sözcüğü hangi cümlede “mecaz” anlamıyla kullanılmıştır?

A) Çoban birkaç çalı çırpı bulup ateşi yaktı.
B) Acı biber insanın ağzını yakar.
C) Fiyatlar alıcının cebini yakıyor.
D) Fazla yağlı yemekler midemi yakar.

S.A.Ö (6.Sınıf) 51-55


56. “Bir” sözcüğü, hangi cümlede “eş, aynı” anlamda kullanılmıştır?

A) Arkadaşlarım bir olup çalışmaya başladılar.
B) Dün seni bir adam aradı.
C) Odanın büyüklükleri bir.
D) Bu yazıyı bir sen yazarsın.



57. “Tutmak” sözcüğü, hangi cümlede diğerlerinden “farklı” anlamda kullanılmıştır?

A) Rüzgarda savrulan şapkasını yere düşmeden tuttu.
B) Kaleci köşeden gelen topu tuttu.
C) İşyerinin yakınında bir ev tuttu.
D) Selde sürüklenen çocuğu yakasından tuttu.



58. “Tatlı” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde “farklı” anlamda kullanılmıştır?

A) Tatlı tatlı eğlenirken aniden hava bozdu.
B) Halamın tatlı bir bebeği oldu.
C) Bu kadar tatlı bir ders işlemedim.
D) Kahvenin tatlısı pek fazla olmuş.



59. “Ağız” sözcüğü aşağıdakilerden hangisinde “farklı” anlamda kullanılmıştır?

A) Bu yaşta ağzında diş kalmamış.
B) Yemekleri görünce ağzının suyu aktı.
C) Tiyatroyu seyredenlerin ağzı açık kalmıştı.
D) Arkadaşım ifadesinde ağız değiştirdi.


60. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisi “gerçek” anlamıyla kullanılmıştır?

A) Bana karşı davranışları oldukça soğuktu.
B) Tatlı bir gülümseme gönül kazandırır.
C) Ceyhan’ın tatlı suyu Akdeniz’in tuzlu sularına karışır.
D) Yalnız kalınca gurbet acı geldi.

S.A.Ö (6.Sınıf) 56-60

61. Aşağıdakilerin hangisinde “çökmek” sözcüğü “yıkılmak” anlamında kullanılmıştır?

A) Genç adam iki yılda çökmüştü.
B) Yağmurdan sonra evin çatısı çöktü.
C) Akşam olunca üzerime bir hüzün çöker.
D) Yavaşça sandalyesine çöktü.



62. Aşağıdaki tümcelerin hangisinde “parlamak” sözcüğü, “ün kazanmak” anlamıyla kullanılmıştır?

A) Ocaktaki közler odun atılınca birden parladı.
B) Boynundaki inciler ışıl ışıl parlıyordu.
C) Yazar, öyküleriyle iki yılda parladı.
D) Ne yapacağı belli olmaz, birden parlar.



63. Aşağıdakilerin hangisinde, “sesteş” sözcük kullanılmamıştır?

A) Şu çocuğun yaptıklarına artık kız biraz.
B) Hafta sonu bütün okul kır gezisine gitti.
C) O fotoğrafları yukarıdaki odada bıraktık.
D) Bilgisayar almak için daha yüz milyon biriktirecekmiş.



64. Aşağıdaki tümcelerin hangisinde “dalmak” eylemi “çevreyle ilgisini kesip bir şeyle ilgilenmek” anlamında kullanılmıştır?

A) Bu yumuşacık yatakta derin bir uykuya dalmıştı.
B) Alevlerin içine daldı ve çocukları kurtardı.
C) Kardeşi ders çalışırken o, filme dalmıştı.
D) Ayakkabılarını çıkarmadan odaya daldı.



65. Aşağıdaki tümcelerin hangisinde “sağlam” sözcüğü “dayanıklı”
anlamında kullanılmıştır?

A) Bu konuyla ilgili sağlam haberler ulaştırmıştı.
B) Sokağın köşesine sağlam bir bina yapıldı.
C) O, sağlam bir çocuktur, bize yardım eder.
D) Parasını sağlam bir yatırımla değerlendirdi.

S.A.Ö (6.Sınıf) 61-65


66. “Yatmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “eğilmek”
anlamında kullanılmıştır?

A) Ekinler bir o yana bir bu yana yatıyor.
B) Geç kaldığımız için bu iş de yattı.
C) Eve gelince hemen yattı.
D) Ayılar kış uykusuna yattı bile.



67. Aşağıdaki tümcelerin hangisinde altı çizili sözcük, “temel” anlamıyla kullanılmıştır?

A) Tatlı dilli bir kadındır.
B) Onun katı tutumu bizi yıldırmıştı.
C) Büyüklerine saygı gösterirdi.
D) Onun yürekli bir insan olduğunu unutma


68. “Eğlenmek” sözcüğü, aşağıdaki tümcelerin hangisinde “zaman kaybetmek, oyalanmak” anlamında kullanılmıştır?

A) Mezuniyet gecesinde arkadaşlarla çılgınca eğlendik.
B) Çarşıda çok eğlendik, bir an önce eve dönsek iyi olacak.
C) Başkalarının hatalarıyla eğlenir, kendini herkesten üstün görürdü.
D) Çocuklar parkta çok güzel oynadılar, bol bol eğlendiler.



69. Aşağıdaki tümcelerin hangisinde “mecazlı” bir anlatım vardır?

A) Evde bir geçimsizlik kokusu seziliyordu.
B) Yazarın son romanı çok ilginçti.
C) Yağmur İstanbul’da sele neden oldu.
D) Dürüst insan böyle davranmaz.


70. “Masal” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde “gerçek” anlamıyla kullanılmıştır?

A) Uzun kış geceleri ninemin dizine yatar, onun masallarıyla uyurdum.
B) Bugün artık onların hiçbiri yok, hepsi masal, hepsi yalan.
C) Baharı, gençliği, aşkı, rüyası ne varsa hepsi masal!
D) Onca insanı birtakım masallarla kandırmışlar, oyalamışlardı.

S.A.Ö (6.Sınıf) 66-70


71. “Ateş” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde, “mecaz” anlamıyla kullanılmıştır?

A) Çocuklar, ateşin yanına pek yaklaşmayın!
B) Çocuğun ateşi yarım saat içinde kırka çıkmıştı.
C) Hiç düşündünüz mü pervaneler neden ateşe atar kendilerini?
D) Ayrılık ateşi yaktı, yıktı, kül etti beni.



“Çocuklar kedi ölüsünü çöplüğe kadar sürüklediler.”

72. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “sürüklemek” sözcüğü, bu cümledeki anlamıyla kullanılmıştır?

A) Kötü arkadaşları, onu kötü bir sona sürüklemişti.
B) Birçok ülkeyi milyonlarca insanın ölümüne sürükleyen bir savaşın sebebi
neydi?
C) Sendeleyen çocuğu tutup yarı sürükler yarı taşırcasına içeri götürdüm.
D) Yazar, bu romanında çok sürükleyici bir üslup kullanmış.



73. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “manzara” sözcüğü, diğerlerinden farklı anlamda kullanılmıştır?

A) Buradan şehrin manzarası çok güzel görünüyor.
B) Az önce hayran olduğum manzara, şimdi beni neşelendirmiyordu.
C) Manzarası güzel bir yerden ev kiralamışlardı.
D) 2010 yılına çok az bir zaman kala ülkemizin manzarası pek de iyi
görünmüyor.



74. “Milli kültür kaynaklarımız adeta bile bile ihmal ediliyor.” cümlesinde altı çizili sözün yerine aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

A) bilerek B) isteyerek
C) farkında olmadan D) çekinmeden



75. “Şurası kesindir ki, sorunları çözmek için çabalarken geçmişi enine boyuna düşünmenin anlamı yok.” cümlesine altı çizili ikilemenin kattığı anlam, aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A) İri yarı bir adamı karşımızda görünce çok korktuk.
B) Eğitim konusunu bu toplantıda inceden inceye konuştuk.
C) Yazarın aşağı yukarı iki yıldır hiçbir kitabı basılmıyor.
D) Arkadaşlarla pikniğe gidip güzel güzel eğlendik.

S.A.Ö (6.Sınıf) 71-75


76. “Burada elektrikler ikide bir kesiliyor.” cümlesinde altı çizili sözlerin cümleye kattığı anlam, aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A) Arada sırada iş yerine gelir, biraz konuşuruz.
B) Zaman zaman oltamı hazırlar, balık tutmaya giderim.
C) Kendisiyle sık sık bu konuyu tartışırdık.
D) Arada bir uğra bana, özlettirme kendini.


77. Hangi cümlede “mecazlı” bir anlatım vardır?

A) Oturup, dalgın dalgın karşıki kıyılara baktı.
B) Odanın havası iyice ağırlaşmıştı.
C) Yetenekli mi yetenekli bir öğrenciydi.
D) Yarın sabah erken kalkacağım.



78. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “basmak” sözcüğü “bütün sokağı sel suları bastı.” cümlesindeki ile aynı anlamda kullanılmıştır?

A) Betül, mayıs ayında on yaşına bastı.
B) Annem kavanoza asma yaprağı bastı.
C) Çimlere basmadan yürüyünüz.
D) Evin bahçesini ot basmış.



79. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili olarak verilen sözcüklerden hangisi “soyut” bir kavramı anlatır?

A) Şiddetli yağmur yarın da etkisini gösterecek.
B) Aramızda hüzünlü olmayan tek bir kişi bile yoktur.
C) Rüzgarın uğultusu hala kulaklarımda.
D) Denizin rengi maviliğini yavaş yavaş yitiriyor.



80. “Soğuk” sözcüğü hangi cümlede “mecaz” anlamıyla kullanılmıştır?

A) Bu kış soğuk geçeceğe benzer.
B) İçtiğin suyun soğuk olmamasına dikkat et.
C) Zeytinyağlı yemekler, soğuk servis yapılır.
D) Yeni gelen öğretmen soğuk birine benziyor.

S.A.Ö (6.Sınıf) 76-80


“Annem uzun boyluydu, zayıftı, ama çok güzeldi. Yanık nefis bir teni, siyah dümdüz saçları vardı.”

81. Bu parçada geçen aşağıdaki sözcüklerden hangisinin “karşıt” anlamlısı yoktur?

A) Ten B) Uzun C) Zayıf D) Güzel



82. “Kalmak” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yaşamak” anlamında kullanılmıştır?

A) Şirketin yöneticisi her şeye karşın görevinde kaldı.
B) Elimizde bir ay yetebilecek kağıt kaldı.
C) Yıllardır o küçük kıyı kasabasında kalıyor.
D) Böyle gidersen sınıfta kalacaksın.



83. “Boğmak” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde “değişmece” (mecaz) anlamında kullanılmamıştır?

A) Güneş yükseldikçe hava daha da boğuyordu.
B) Anne, çocuğuna kavuşunca onu öpücüklere boğdu.
C) Trenin gürültüsü öğretmenin sesini boğdu.
D) Aslan, az kalsın geyiği boğacaktı.



84. “Elbiseyi beğenmeden pazarlığa kalktı.” cümlesinde altı çizili sözcüğün yerine, aşağıdakilerden hangisi getirilirse cümlenin anlamı bozulur?

A) Yeltenmek B) Bakmak
C) Başlamak D) Girişmek



85. “Yavaş” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde “hızlı” sözcüğünün “karşıt” anlamlısı olarak kullanılmıştır?

A) Yavaş bir yürüyüşle akşama doğru köye vardık.
B) Avizeyi yavaş tut ki kırılmasın.
C) Bu yavaş adam herkesle iyi geçinir.
D) Öğretmen dersi yavaş bir sesle anlatıyordu.

S.A.Ö (6.Sınıf) 81-85


86. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük “gerçek” anlamda kullanılmıştır?

A) Ortalığı sadece iki mum aydınlatıyordu.
B) Ateşli bir konuşma yaptı.
C) Soruma ince bir karşılık verdi.
D) Yağmur birden coştu.



87. “Dolu” sözcüğü aşağıdaki cümlelerden hangisinde “mecaz” anlamda kullanılmıştır?

A) Bugün çok doluyum, dokunsalar ağlarım.
B) Minibüsü dolu sanıp binmedi.
C) Bayrama kadar bütün otobüsler dolu.
D) Su dolu bir şişeyi kafasına dikti.



88. “Çıkarmak” sözcüğü, hangi cümlede “mecaz” anlamıyla kullanılmıştır?

A) Koyunları ahırdan çıkarıyor.
B) Kuyudaki tavşanı çıkarmışlar.
C) Ağzındaki baklayı çıkar da rahatla.
D) Cebinden iki kalem çıkardı.


89. “Ağır” sözcüğü hangi cümlede “davranışları yavaş olan” anlamında kullanılmıştır?

A) Bu işyerine ağır adam almayınız.
B) Ağır adam, masanın ayağını kırdı.
C) Ona, ağır söz söylemedim.
D) Ağır hastaları gördünüz mü?



90. “Durmak” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde diğerlerinden “farklı”
bir anlamda kullanılmıştır?

A) Bu dosyalar burada aylarca durdu.
B) Yürüyen merdivenler ışıklar kesilince durdu.
C) Saat durduğu için zamanı anlayamadım.
D) Motor durunca kıyıya yüzerek çıktık.

S.A.Ö (6.Sınıf) 86-90


91. “Bizse şiirlerimizi yeni yayımlamaya başlamıştık.” cümlesinde altı çizili sözcüğün yerine, aşağıdakilerin hangisinin getirilmesi en uygun olur?

A) gerçi B) çünkü C) belki D) henüz



92. “Açılmak” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde “dağılmak”
anlamında kullanılmıştır?

A) İşlerimiz günden güne açıldı. B) Savaş gemileri Ege’ye açıldı.
C) Okullar bu yıl geç açıldı. D) Göztepe’yi kaplayan sis açıldı.



“Hiçbir iyi şairin hakkı yenmez, yenemez. İyi bir şair olsa olsa bir süre unutulur, ama sonra bütün görkemi ile yeniden ortaya çıkar.

93. Altı çizili sözün yerine aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi
en uygun olur?

A) belki B) fakat C) çünkü D) elbette



94. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük “mecaz” anlamıyla
kullanılmamıştır?

A) Ağacın gövdesine ismimi kazımıştı.
B) Dil yarası kolay kolay geçmez.
C) Onun renkli kişiliği bizi etkilemişti.
D) Koyu bir sohbete dalmıştık.



95. Aşağıdakilerin hangisinde “tutmak” sözcüğü “kaplamak” anlamında kullanılmıştır?

A) Bu yazı iki sütun tutar.
B) Evimi bu semtten tuttum.
C) Elindeki çantayı sıkı sıkı tutuyordu.
D) Onu, gözüm pek tutmadı.

S.A.Ö (6.Sınıf) 91-95


96. Aşağıdakilerin hangisinde “kıyı” sözcüğü gerçek anlamıyla
kullanılmamıştır?

A) Ekonomik koşullar onu yaşamın kıyısına getirdi.
B) Deniz kıyısında çay içtik.
C) Kıyıya varmak için uğraşıyorlardı.
D) Kıyıda yarım saat konuştular.



97. “Kuru” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerden hangisinde “mecaz”
anlamda kullanılmıştır?

A) Kuru, zevksiz bir hayatı vardı.
B) Açlıktan kuru ekmeği bile yedi.
C) Astığı çamaşırlar hemen kurudu.
D) Çiçek susuzluktan kurumuştu.


98. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük çıkarılırsa cümlenin anlamı değişmez?

A) Duygularını düşüncelerini merak ediyorum.
B) Az zamanda çok kitap okumak istiyor.
C) Sağlıklı, neşeli, sıhhatli gençler yetiştirelim.
D) Yaşadığın çevreyi değiştirmeye çalışmalısın.



99. Aşağıdaki sözcük çiftlerinden hangisinde “birey – toplum” arasındakine benzer bir ilişki vardır?

A) gül – bitki B) defter – kitap
C) sözcük – cümle D) eldiven – el



100. “Giysilerini özensizce dolabına koydu.” cümlesine altı çizili sözün kattığı anlam, aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A) Sonunda bütün ailesine kavuşmuştur.
B) Bugün ödevini gelişigüzel yapmışsın.
C) Önüne bakmadan yürürsen düşebilirsin.
D) Elbiselerini ütülemeden giydi.

S.A.Ö (6.Sınıf) 96-100